Σκολίωση: Μην την αφήσετε εκτός ελέγχου

Των Μιμή Μαρσέλλου MS, PT και Φωτεινής Λάγαρη ΜΑ, ΡΤ* 

New York University (U.S.A), Φυσικοθεραπεύτριες

Η εντός φυσιολογικών ορίων σπονδυλική στήλη (ΣΣ) εμφανίζει κυρτώματα μόνο μπροστά και πίσω. Στην περίπτωση της σκολίωσης παρατηρείται η πλάγια κλίση της σπονδυλικής κλίσης στο κατά μέτωπο επίπεδο και μοιάζει με γράμμα S ή C. H πλάγια απόκλιση συχνά συνοδεύεται από στροφή τόσο στη θωρακική όσο και στην οσφυική μοίρα της ΣΣ.

Χαρακτηριστικά της σκολίωσης είναι η ασυμετρία στο ύψος των ώμων, των ωμοπλατών, των γοφών και της απόστασης των άκρων από τον κορμό μονόπλευρα, καθώς και η ασυμμετρία της προεξοχής των πλευρών από τη μια πλευρά, λόγω στροφής της ΣΣ.

Η σκολίωση μπορεί να ανιχνευτεί νωρίς από τους γονείς ή και τα ίδια τα παιδιά, όταν τα ρούχα δεν στέκονται καλά ή τα μπατζάκια δεν είναι ίσια. Είναι όμως και πολύ πιθανόν να αγνοηθούν λόγω της καθημερινής στάσης των παιδιών σήμερα τόσο στην όρθια όσο και στην καθιστή θέση.

Είναι σημαντικό στην εφηβεία να παρατηρείται το σώμα των εφήβων μιας και η κρίσιμη ηλικία της ανάπτυξης καθώς και της δεύτερης φάσης της σκελετικής ωρίμανσης  είναι 9-14 ετών.

Σε αυτήν την περίοδο, η ανάπτυξη είναι ραγδαία και μια ήπια μορφή σκολίωσης μπορεί να εξελιχτεί εκτός ελέγχου.

Το 85% της σκολίωσης ανήκει στην κατηγορία της εφηβικής ή ιδιοπαθούς μορφής, που σημαίνει ότι η ΣΣ εμφανίζει κυρτώματα εκτός άξονα, χωρίς να προϋπάρχει άλλος λόγος ή αρρώστια. Το 15% οφείλεται σε άλλους παράγοντες σοβαρότερων αιτιών, όπως αυτοί των οστικών, νευρικών και μυικών ανωμαλιών.

Είναι  η σκολίωση κληρονομική;

Ναι, υπάρχει συσχετισμός κληρονομικότητας, γι΄ αυτό θα πρέπει να δίνεται μεγαλύτερη σημασία νωρίς στις οικογένειες που έχουν προηγούμενη συγγενική διάγνωση.

Ποια είναι η διαφορά της πραγματικής από τη φαινομενική σκολίωση;

Πολλές φορές η εικόνα της σκολίωσης, όπου τα κυρτώματα της ΣΣ είναι εκτός άξονα και παρουσιάζεται σωματική ασυμμετρία, οφείλεται σε ανισοϋψή κάτω άκρα, φαινόμενο που παρατηρείται εξαιτίας εκ γενετής κατασκευής ή μετέπειτα τραυματισμού οστικού ή μυικού.

Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί η σκολίωση;

Κάθε περίπτωση είναι διαφορετική και απαιτεί διαφορετική προσέγγιση, σύμφωνα με την ετοιμότητα, τον ψυχισμό και την κουλτούρα του ασθενούς.

Η παρέμβαση θα πρέπει να ακολουθεί τις αρχές της κλινικής συλλογιστικής και με βάση τις διεθνείς κλινικές οδηγίες, ώστε να υπάρξει η σωστότερη αντιμετώπιση του προβλήματος. Αξιολογούνται οι περιπτώσεις και σε συνεργασία με ειδικούς γιατρούς και γιατρούς ακτινοδιαγνωστικής  εκπαιδεύονται γονείς και έφηβοι στη σωστή και έγκαιρη αντιμετώπιση.

Η κλινική αξιολόγηση, το πελματογράφημα, η χαμηλού κόστους ψηφιακής μορφής ακτινογραφία σε διαβαθμισμένο χαρτί μπορούν να εξασφαλίσουν σαφείς μετρήσεις και διάγνωση.

Στην περίπτωση φαινομενικής σκολίωσης,  η ακτινοδιαγνωστική με σαφείς πλέον ηλεκτρονικές μετρήσεις των κάτω άκρων, καθώς και η απεικόνιση της ΣΣ, των κυρτωμάτων και των στροφών της, μπορούν να αποτελέσουν γνώμονα για τη θεραπευτική.

Αν η σκολίωση είναι φαινομενική και μόνο τα άκρα άνισα, τότε η κατασκευή ορθωτικού πέλματος, με ανύψωση υπέρ του κοντύτερου άκρου, μπορεί θαυμάσια να αποκαταστήσει τα μη πραγματικά φαινόμενα που παρουσιάζονται στη ΣΣ.

Στην περίπτωση της πραγματικής σκολίωσης, είναι απαραίτητη η εξέταση από τον ειδικό γιατρό καθώς και ακτινογραφική μέτρηση για την καταγραφή των δεδομένων και τη γωνία κλίσης.

* Η Φωτεινή Λάγαρη είναι Ιδρύτρια του Γυναικολογικού / Μαιευτικού Προγράμματος Φυσικοθεραπείας «Μ.Α.Μ.Α.» και επιστημονικός συνεργάτης SCA Ελλάς (TENA, LIBERO)