Η μετάβαση από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο

Της Άννας Χαραλαμπίδου, 

Εκπαιδευτικού – Ψυχολόγου

Εκπαιδευμένη στη «Συστημική Προσέγγιση»

 

 

Κάθε αλλαγή στη ζωή συνοδεύεται από ανάμικτα συναισθήματα. Λύπη αλλά και χαρά για ότι αφήνουμε πίσω μας, αυτό που καλά γνωρίζουμε. Αγωνία και άγχος για το άγνωστο αλλά και προσμονή και ενδιαφέρον για καινούργιες εμπειρίες. Η προσαρμογή σε νέες εξελικτικές μεταβάσεις μας δίνει τη δυνατότητα να αποκτούμε δεξιότητες σημαντικές για τη ζωή μας, να βάζουμε νέους στόχους, να ξεπερνάμε τους φόβους μας, να δημιουργούμε νέες σχέσεις, να μαθαίνουμε, να δημιουργούμε, να εξελισσόμαστε.

Για πολλά χρόνια στο σχολείο που υπηρετούσα, υποδεχόμασταν μαζί με τη Δ/ντρια και τους καθηγητές που θα δίδασκαν τα παιδιά της Α΄ Γυμνασίου. Ξεναγούσαμε τα παιδιά στο κτίριο, τις αίθουσες, τα εργαστήρια και γενικά τις εγκαταστάσεις του σχολείου. Μετά συγκεντρώνονταν στην αίθουσα εκδηλώσεων και αρχίζαμε την ενημέρωση σχετικά με τις αρχές και τον τρόπο λειτουργίας του Γυμνασίου. Όταν ρωτούσα τα παιδιά πώς ένοιωθαν που βρίσκονταν στο καινούργιο περιβάλλον, μου απαντούσαν:

• άγχος
• αγωνία
• χαρά
• περιέργεια
• φόβο για το άγνωστο
• δυσκολία

 

Σε επόμενη ερώτηση σχετικά με το αν έχουν ξαναζήσει παρόμοια συναισθήματα και πώς τα ξεπέρασαν, είπαν:

• τα έχουμε ζήσει στην Α΄ Δημοτικού
• τα ξεπέρασαμε σιγά σιγά

1)      διαβάζοντας και μαθαίνοντας καινούργια πράγματα.

2)      κάνοντας φίλους

3)      συνηθίζοντας στο νέο περιβάλλον

 Τα παιδιά με δυσκολίες στο Δημοτικό, ήταν πιο φοβισμένα και ανήσυχα. Τα άλλα είχαν μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση και αισιοδοξία, περιέργεια και χαρά για το νέο σχολείο.

Στη συνέχεια αναφερόμασταν στον τρόπο οργάνωσης της μελέτης, την επαφή με τους καθηγητές για την επίλυση δυσκολιών γύρω από τα μαθήματα και όχι μόνο. Θεωρούσαμε ότι ήταν πολύ σημαντικό για εμάς να γνωρίζουμε ότι όλα τα παιδιά νιώθουν και είναι ασφαλή στο χώρο του σχολείου. Αυτό σήμαινε ότι θα έπρεπε να γνωρίζουμε οτιδήποτε συνέβαινε και μπορούσε να διαταράξει αυτή την ασφάλεια.

Η αντιμετώπιση των δύσκολων  καταστάσεων περιελάμβανε το κομμάτι των συνεπειών αλλά ταυτόχρονα και τη συμβουλευτική με παιδί και γονείς. Αν τα πράγματα δυσκόλευαν ή δε βελτιώνονταν, ζητούσαμε από τους γονείς να ζητήσουν πιο εξειδικευμένη βοήθεια.

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΓΟΝΙΩΝ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΕ ΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΑΛΛΑΓΗ

Υπάρχουν κάποια πολύ σημαντικά πράγματα που χρειάζεται  να γνωρίζουν οι γονείς.

 * Ο καθένας μπορεί να μετρήσει τους σπόρους μέσα σε ένα μήλο. Κανείς δεν μπορεί να μετρήσει τα μήλα μέσα σε ένα σπόρο. Έτσι, λοιπόν, κάθε παιδί μπορεί να έχει πολλές και άγνωστες, στους γονείς ,δυνατότητες. Οι γονείς χρειάζεται να είναι δίπλα στα παιδιά τους με τρόπους που θα βοηθήσουν τα ίδια να ξεδιπλώσουν αυτές τις δυνατότητες.

 * Τα παιδιά μαθαίνουν από αυτό που είμαστε και όχι από αυτό που λέμε. Αν βλέπουν ότι αλλάζουμε, βελτιωνόμαστε, αντλούμε χαρά και ικανοποίηση από τη ζωή μας, θέλουν να μας μοιάσουν.

 * Τα παιδιά είναι δικά μας ταυτόχρονα όμως δεν μας ανήκουν. Είναι δώρα της ζωής για τα οποία χρειάζεται να είμαστε ευγνώμονες , να τα τιμούμε και να τα σεβόμαστε σαν ανθρώπινα όντα.

 * Είναι πολύ σημαντικό να τα ενθαρρύνουμε. Να τους δίνουμε την αίσθηση ότι αξίζουν και ότι μπορούν να βάλουν στόχους και να τα καταφέρουν.

Ενθαρρύνουμε τη φαντασία, τον πειραματισμό, το άνοιγμα των οριζόντων.

 * Τα θεωρούμε πολύτιμα μέλη της οικογένειας, τα ενθαρρύνουμε να βοηθάνε  στο σπίτι, εκτιμούμε τη συνεισφορά τους, τους δίνουμε υπευθυνότητες.

 * Δημιουργούμε ένα περιβάλλον φιλικό προς τα λάθη. Αξιοποιούμε τα λάθη και τις αποτυχίες γιατί μέσα από τις αμέτρητες εμπειρίες επιτυχιών και αποτυχιών στη ζωή μας, χτίζουμε την αυτοεκτίμηση και την υπευθυνότητα. Οι επιτυχίες και οι αποτυχίες μας συνδέονται άμεσα με το τι πιστεύει κανείς βαθιά μέσα του ότι είναι πραγματικά. («τι έμαθες»; «τι σκέφτεσαι να κάνεις, να αλλάξεις»;)  Οι πράξεις μας έχουν συνέπειες θετικές και αρνητικές. Από τις αρνητικές συνέπειες της συμπεριφοράς μας, μπορούμε να μάθουμε τι και γιατί μας συνέβη, να βρούμε εναλλακτικές λύσεις και να πάρουμε αποφάσεις.

 * Δίνουμε χώρο στην έκφραση των δύσκολων συναισθημάτων, όπως ο φόβος, ο θυμός, η θλίψη, για τα οποία θεωρούμε υπεύθυνους τους άλλους. Έτσι χάνουμε την ευκαιρία για πολύ σημαντικά μαθήματα ζωής που σχετίζονται με την αντίληψη ότι ο καθένας μας είναι υπεύθυνος για το τι αισθάνεται, τι επιθυμεί και πώς αντιμετωπίσει τις προκλήσεις και τα γεγονότα της ζωής.

 * Τα βοηθάμε να επιλέγουν να κάνουν πράγματα που αγαπούν, έτσι μαθαίνουν να εργάζονται με χαρά και να είναι δημιουργικά

 * Τα μαθαίνουμε να απολαμβάνουν το ταξίδι της ζωής, την ομορφιά της φύσης, να απελευθερώνονται από το άγχος του τι πρόκειται να συμβεί, την αβεβαιότητα. Ο Χάιζεμπεργκ λέει ότι « αν το σύμπαν είναι αβέβαιο, τότε τα πάντα είναι δυνατά»

 *  Χρειάζονται αξίες και κυρίως νόημα ζωής.

* Είναι πολύ σημαντικό να έχουμε υπόψη μας ότι δεν μπορούμε να δώσουμε κάτι που δεν έχουμε. Ό,τι θέλουμε να κληροδοτήσουμε στα παιδιά μας, χρειάζεται να το διαθέτουμε πρώτα εμείς στον εσωτερικό εξοπλισμό μας.

 Του καθενός η ζωή είναι ένα παραμύθι γραμμένο από τα χέρια του Θεού (Χανς Κρίστιαν Άντερσεν)

 Μπορείτε να τους δώσετε την αγάπη σας (στα παιδιά σας), όχι όμως και τις ιδέες σας, γιατί αυτά έχουν τις δικές τους ιδέες. Μπορείτε να στεγάσετε το σώμα τους, όχι όμως και τη ψυχή τους, γιατί η ψυχή τους κατοικεί στο σπίτι του αύριο, που εσείς δεν μπορείτε να επισκεφτείτε, ούτε στα όνειρά σας.

( Χαλίλ Γκιμπράν)